LMS yazılımları genel olarak ‘açık kaynak kodlu’ ve ‘ticari’ olarak ikiye ayrılırlar. LMS kullanan firmaların bazıları açık kaynaklı LMS’leri tercih ederken bir bölümü de ticari olarak kullanılanları tercih etmektedirler.
Açık kaynak kodlu LMS yazılımları ücretsiz olarak sunulur, birden fazla kullanıcı tarafından geliştirilir ve dağıtımı yapılır. Bu tarz kullanılan LMS’lere ihtiyaç ve talep olması bu sistemlerin sayısının artmasına sebep vermiştir. Açık Kaynak Kodlu LMS’lerin kullanım alanlarına baktığımızda daha çok okullar, üniversiteler ve enstitüler tarafından kullanıldığını görebiliriz, tabii ki kurumsal firmalar tarafından da kullanılmakta ancak bir karşılaştırma yapmak gerekirse yüzde olarak düşük bir sayıya tekabül etmektedir.
LMS geliştiren bazı firmalar; açık kaynak kodlu LMS’leri özelleştirerek, ticari hale getirip kullanıma sunma yoluna gidebilmektedirler.
Çoğunlukla SCORM yapısıyla uyumlu olan bu yazılımlar ücretsiz şekilde sunulur. Bu yazılımları kullanmak için çoğu zaman bilgisayarlara ek farklı programların ve ilgili uygulamaya ait veri tabanlarının da kurulması gerekmektedir.
Popüler Açık Kaynaklı LMS’ler
Açık Kaynak kodlu LMS’ler arasında en çok bilinen ‘Moodle’ ürünüdür ancak aşağıda sıraladığımız diğer açık kaynak kodlu LMS’ler de dünya üzerinde kullanılmaktadır. Aşağıda bu ürünler hakkında kısaca bilgi vereceğiz:
Moodle
Moodle farklı ülkelerde kullanılmakta olup, çoklu dil desteği vermektedir. Moodle PHP tabanlı olarak yönetilen açık kaynak kodlu bir sistemdir. Moodle avantajlarına rağmen teknik bilgi gereksinimi isteyen bir sistemdir, ücretsiz bir sistem olduğundan da teknik destek almak konusunda sıkıntılar bulunmaktadır.
Efront
Günümüzde tercih edilen özellik veya yöntemlerden birisi de LMS’lerin günlük hayatımızda önemli yer tutan sosyal ağlarla entegre çalışmasıdır. Efront ürünü de bu sosyal ağlardan biri olan Facebook uygulaması ile entegre bir şekilde çalışmaktadır ve kullanıcıların kendi Facebook hesapları üzerinden sisteme giriş yapmalarını sağlar. Bu özellik sistem ve entegrasyon açısından avantaj gibi gözükse de çoğu firma LMS’leri ile çalışanların bireysel Facebook hesaplarının entegre edilmesine sıcak bakmayacaktır.
Sakai LMS
Sakai LMS; bazı akademiler, STK’lar ve bireysel yazılımcılar tarafından geliştirilen bir açık kaynak kodlu LMS türüdür. Dünya üzerinde bir çok üniversite ve kâr amacı gütmeyen kuruluş tarafından tercih edilmektedir. Buna rağmen Sakai LMS’in kurulumu ve yönetimi zordur ve konferans sistemleri konusunda eksiklikleri bulunmaktadır.
Olat
Olat Zürih Üniversitesinde geliştirilen, daha çok üniversitelerde eğitim, öğretim ve değerlendirme odaklı olarak oluşturulmuş bir platformudur. Görme engelli kişiler için optimize edilmiş kısa yollar ve araçlar mevcuttur. Video konferans entegrasyonunun ve mobil uygulama desteğinin olmaması ise sistemin önemli dezavantajları arasında yer alır.
ATutor
Atutor LMS senkron bir sohbet ortamı, video ve telekonferans, forum, takvim özellikleri sunan bir LMS’dir. Kullanımının oldukça kolay olduğu belirtilen bir platformdur ve modüler bir yapısı vardır. Bu LMS’de mobil uygulama ve desteği konusunda yeteri kadar gelişmiş değildir.
OpenEdx
OpenEdx LMS, Harvard ve MIT gibi üniversitelerin ve Google’ın açık kaynaklı bir girişimi olarak ön plana çıkar. Son zamanlarda popülerlik kazanmış ve kaliteli bir alt yapı sunmasıyla ön plana çıkmıştır. OpenEdx LMS anket ve sınav gibi değerlendirme seçeneklerinde ise zayıf kalmaktadır.
Açık Kaynaklı LMS Özelleştirilebilir mi / Kısıtları Var mıdır?
Makalemizin başında da belirttiğimiz gibi açık kaynak kodlu LMS’ler farklı kullanıcılar tarafından geliştirilerek dağıtımı yapılan ürünlerdir, dolayısıyla bu tarz ürünlerde kaynak kodlara kolaylıkla erişilebilinerek özelleştirilme yapılabilmektedir. Yine daha önce bahsettiğimiz gibi bu özelliştirme kası sayesinde farklı yazılımcılar ücretsiz olarak kullandıkları bu ürünleri özelleştirerek farklı ürünler ortaya çıkararak uygulamayı ticari hale getirebilmektedirler.
Bu ürünlerin çoğunda ücretsiz olarak sunduğu bulut versiyonu vardır, genellikle SCORM teknolojisi ile uyumlu oldukları için de tercih edilmektedirler. Özelleştirilebildikleri için LMS üzerinde kullananlarıın minimum beklentilerinden olan eğitim modulü, anket ve sınav oluşturma gibi çoğu özelliği kullanıcılarına sunmaktadır. Farklı kişiler tarafından geliştirilebildiği için bu özelliklere video konferans, sanal sınıf ve benzeri özellikler entegre edilebilmektedir.
Bu ürünler özelleştirilebildikleri için teorik olarak kısıtlarının olmadığı ve her talep edene uygun olduğu düşünülebilir ancak her ürünün olduğu gibi açık kaynak kodlu LMS’lerin de zayıf ve zorlu yanları bulunmaktadır.
Örnek olarak en çok tercih edilen ‘Moodle LMS’ üzerinden hareket edelim, Moodle dünya üzerinde çok fazla kullanıcıya sahip olmasına rağmen kullanımı diğer LMS’lere göre biraz daha zordur. Eğer kurumunuzda bu platformu kullanmak isterseniz eğitim ve araştırmaya çok daha fazla vakit harcamanız gerekecektir. Bunun yanı sıra LMS kullanan firmalar çok ayrıntılı raporlar talep edebilmektedirler ki üst yönetime sunmak için bu raporların çok daha fazla veri içermesi beklenmektedir. Moodle üzerinde temel raporlama arayüzleri mevcut olmasına rağmen ayrıntılı raporlamalarda sorunları bulunduğu billinmektedir.
Vedubox’ın yöneticilere özel geliştirilmiş Raporlar modülüne dair tüm detaylara göz atın.
Bunun yanında açık kaynak kodlu LMS’lerin kurulumunun ve yönetiminin zor olduğuna yönelik yorumlar bulunmaktadır. Ticari bir LMS’e kıyasla özellikle video konferans ve sanal sınıf gibi günümüzde çok daha fazla kullanılmaya başlananan ürünlere yönelik teknik eksikler de göze çarpmaktadır. Özellikle kurumsal firmalar LMS üzerindeki ‘Değerlendirme’ araçlarına büyük önem vermektedirler, çoğu banka terfi sınavlarını LMS’ler üzerindne gerçekleştirmektedir. Açık kaynak kodlu LMS’ler değerlendirme seçeneklerinde biraz zayıf kalırken farklı geliştiriciler tarafından kullanıldıkları için zaman zaman güvenlik açısından da soru işareti yaratabilmektedirler. Bu da firmaların, Açık Kaynak Kodlu LMS’lere şüpheli yaklaşmalarına sebep olabilmektedir.
LMS’ler sene içerisinde güncelleme alması gereken uygulamalardır, Açık Kaynak Kodlu LMS’ler farklı geliştiriciler tarafından geliştirildiği için bu tarz dönemsel güvenlik ve içerik güncellemeleri tarafında zayıf kalabilmektedirler.
Hangisini Tercih Etmelisiniz?
Açık Kaynak Kodlu LMS’ler yazının başında da belirttiğimiz gibi LMS tarafında minimum seviyede beklentilerinin karşılanmasını bekleyen okullar, üniversiteler ve enstitüler tarafından tercih edilmektedirler. Günümüzde kurumsal firmalar yukarıda saymış olduğumuz sebepler özelinde ise daha çok ticari LMS’lere yönelmektedirler.
Gelişmiş sunucu güvenliği, gelişmiş soru bankası sistemine entegre olan sınav sistemi, arayüz kullanımı ve yönetimi kolay Vedubox bu özellikleriyle üniversiteler ve STK’ların yanı sıra özellikle kurumsal firmaların ihtiyaçlarına ve fazlasına cevap vermektedir. Açık Kaynak Kodlu LMS’ler görünüm olarak biraz dağınıktır, aksine Vedubox’da rahatsız edici ve dikkat dağıtıcı hiçbir sekme ve ikon bulunmamaktadır. Açık Kaynak Kodlu LMS’lerde farklı geliştiricilerin bir araya gelmesiyle oluşturulan özellikleri Vedubox olarak tek bir entegre LMS içerisinde sunabilme yeteneğine sahiptir. Açık Kaynak Kodlu Lms’lere göre bu avantajlar sunulurken özgün bir şekilde geliştirilen ve yeni özelliklerin sisteme sürekli ancak arayüze ve asıl sisteme sadık kalarak eklendiği bir yapı ile Vedubox karşımıza çıkmaktadır.
Her firmanın veya kurumun bu anlattıklarımız özelinde talep ve beklentilerine yönelik olarak farklı LMS türlerini tercih etmeleri son derece doğaldır ancak senelik olarak gelişmiş bir sunucu güvenliği üzerinde işlemlerinizi gerçekleştirerek güncellemeler almak ve olası risklerden uzak durarak daha kompleks bir sistem içerisinde yönetim gerçekleştirmek istiyorsanız bu durumda Açık Kaynak Kodlu LMS ve sundukları sizlere göre olmayabilir. Bu durumda daha entegre ve güvenli bir sistem sunan ‘Ticari’ LMS’lere sunmanız uygun olacaktır.Bir LMS’in Gerçek Maliyeti konulu yazımıza göz atın.
Türkiye’nin lider hepsi bir arada online eğitim, LMS platformu olan Vedubox’ı denemek için Vedubox demo talep ziyaret edebilirsiniz. Ayrıca online eğitim hakkında faydalı içerikler paylaştığımız blogumuza da Vedubox blog üzerinden ulaşabilirsiniz.
