Uzaktan eğitim başlı başına bir disiplindir. Yüz yüze eğitimde başarılı öğretmenler uzaktan eğitimde zorlanmalar yaşayabilmektedirler. Bu eğitim metoduna alışmak, dijital araçları kullanmak, evden sınıf ortamındaymış gibi ders anlatmak gibi birçok durumla karşılaşan öğretmenler uzaktan eğitimin faydalarından yeterince yararlanamamakta veya bu sistemi gereksiz görerek motive olamamaktadır. Bu yazımızda öğretmenler için uzaktan eğitime dair birkaç ipucu vermek istedik. Bu ipuçlarına göre yapılan canlı dersler ve öğrenci takibi ile en az yüz yüze eğitim kadar verimli bir ders ortamı oluşturabilirsiniz.
İletişim Becerilerinizi Geliştirin
Uzaktan eğitimde, yüz yüze eğitimden daha fazla iletişime ihtiyaç duyulacaktır. Bu ister canlı ders sırasında olsun isterse de ders sonrası mesajlaşma uygulamalarından olsun, öğretmen öğrenci ve veliyle irtibat halinde olmaya devam edecektir. Bu sebeple iletişim becerilerinin geliştirilmesi çok önemlidir. Online ortamda, canlı ders sırasında, öğrencilerin tepkilerini görmeden ders anlatmak oldukça zordur. Bunu, çeşitli yöntemlerle aşabilirsiniz. Bazılarını şöyle sıralayabiliriz:
- Etkileşime Geçin: Öğrencilerle, ders sırasında etkileşime geçmek çok önemlidir. Öğrencinin derse karşı tutumunu etkileyen ciddi bir faktör olan etkileşim, öğrenciye soru sormak, konuyla ilgili fikrini almak, bir anket düzenleyip cevaplarını beklemek, gerekiyorsa mikrofon açarak öğrenciyi derse katmak etkileşime bir örnektir. Etkileşime geçildiğinde öğrenci derse daha fazla konsantre olacak ve dersi daha iyi dinleyecektir. Bu, uzaktan eğitimin verimini de artıracaktır. Bunun haricinde, canlı ders dışında da öğrenciyle etkileşime geçmek önemlidir. Ödevlere yanıt vermek, sorulara cevap vermek gibi etkileşim örneklerini çoğaltabiliriz.
- Geri Bildirim Verin: Tıpkı sınıf ortamında olduğu gibi uzaktan eğitimde de geri bildirim vermek öğrenciyi derse motive edecektir. Öğrenci, sorduğu soruya, yaptığı ödeve, anlamadığı bir noktaya alacağı geri bildirimle hem dersi kavrama noktasında problem yaşamayacaktır hem de sonraki derslere daha fazla konsantre olacaktır.
- Veli İletişimi
- Uzaktan eğitimin paydaşlarından birisi de velilerdir. Veliler, öğrenciyi derse motive etmekte ilk sırada bulunurlar. Bu sebeple velilerle iletişim halinde olmak, onlara uzaktan eğitim hakkında bilgi vermek, ders programını hatırlatmak, sorularına cevap vermek, olumlu ya da olumsuz duruma karşı veliyi bilgilendirmek uzaktan eğitimde öğrencinin başarılı sonuçlar almasına zemin hazırlayacaktır.
Çizelge Hazırlayın
Yüz yüze eğitimde hazırlanan ders çizelgeleri ve eğitim programı mutlaka uzaktan eğitimde de hazırlanmalıdır. Öğretmen, ne zaman hangi konuyu anlatacağını, hangi ödevleri vereceğini, ne zaman sınav yapacağını ve bunun gibi birçok noktayı mutlaka belirlemelidir. Belirlenen çizelge yöneticiler ve velilerle de paylaşılmalıdır. Gerektiği durumlarda öğrenciye de bilgi verilmelidir. Çizelge, düzenli ders işlenmesine, eğitim takviminin düzgün işlemesine, uzaktan eğitimin verimli olmasına olanak tanır.
Öğrencileri Motive Edin
Uzaktan eğitim öğrenciler için ilk kez karşılaştıkları bir bilinmez gibidir. Ne ile karşılaşacaklarını, nasıl adapte olacaklarını, dersleri nasıl işleyeceklerini ve bu derslerden nasıl verim alacaklarını öğrenciler tam olarak bilemezler. Bu da derslere karşı motivasyonlarının düşmesine sebep olur. Öğretmen olarak uzaktan eğitimde ders verdiğiniz öğrencileri derse karşı motive etmeyi bilmeniz gerekiyor. Peki bu nasıl olacak? Bir öğretmen, uzaktan eğitime öğrenciyi nasıl motive edebilir? Burada bahsedilmesi gereken şey, öğrencinin bir bilinmezle karşı karşıya olmasıdır. Onun kafasındaki soru işaretleri derse karşı önyargı oluşturmasına sebep olur. Öğretmen ders işlerken veya ders çizelgesi hazırlarken bunları göz önüne almalı ve öğrencide önyargı oluşmasına müsaade etmemelidir. Bunu da şu şekillerde yerine getirebilir:
- Açık Hedef Belirleme: Derslerin kazanım hedefleri ders programı hazırlanırken belirlenir. Yüz yüze eğitimde bu hedefler karmaşık şekilde belirlenebilir. Öğrenci, bundan haberi olmasa da hedeflere göre ilerleme kaydedebilir. Fakat uzaktan eğitimde hem öğrenciyi motive etmek zordur hem de eğitim içerikleri öğrenciyi dersten uzaklaştırabilir. Bu sebeple öğrencilere konuyla alakalı açık hedefler belirlemek gerekir. Açık hedefler, kolay ulaşılabilir olan hedefler değil, öğrencinin ulaştığında neyi elde edeceğini anlayabileceği açıklıkta olan hedeflerdir. Öğrenci açık hedeflere göre derse konsantre olduğunda dersin kazanımlarından daha fazla faydalanır.
- Başarı Noktaları Belirleme: Uzaktan eğitimde öğrencilere, onların ulaşabileceği basit hedefler koyarak ders anlatıldığında bu bir nevi oyunlaştırma olacak ve öğrenci bu başarı noktalarına ulaştıkça yenilerine ulaşmayı da isteyecektir. Belirli sayıda online soru çözmek, belirli sayıda derse katılmak vb. gibi hedefler belirlendiğinde öğrenciler bu hedeflere ulaştıkça motivasyonları da artarak derse daha fazla ilgi gösterirler. Ayrıca öğrenciler arasında bir yarışma gibi de düşünüldüğünde çok daha başarılı sonuçlar elde edilebilir.
Öğrencilerin Duygularının Farkına Varın
Yüz yüze eğitimde öğrencilerin tüm anlarına şahit olunur. Öğretmen sınıftaki öğrencilerin tepkilerini anlar, ona göre öğrenciyi derse katmaya çalışır, süreklilik arz eden durumlarda da müdahale eder. Bu, uzaktan eğitimde o kadar kolay değildir. Bu yüzden bir öğretmen olarak uzaktan eğitimde öğrencilerin duygularını fark edebilmeyi ve bu duyguları yönlendirebilmeyi bilmek gerekecektir. Bunun için ilk başta bahsettiğimiz iletişim becerileriniz devreye girecektir. Öğrencinin derse katılımı, ödevlerini yapması ve bu ödevlere geri dönüt alması, öğretmenin iletişim becerileriyle alakalıdır. Bunun için şu adımları uzaktan eğitimde uygulayabilirsiniz:
- Düşüncelerini Paylaşmalarını Sağlayın: Öğrencilerin uzaktan eğitimde etkileşim içerisinde olması dersle alakasının üst düzeyde olmasını sağlar. Öğrencinin canlı ders sırasında derse katılımı, ders sonrası dersle alakalı yorumlarda bulunması, bunlara göre öğretmenin öğrenciyle ilgilenmesi ve fikirlerini ifade edebilmesini sağlaması gerekmektedir. Öğrenci düşüncelerini bu şekilde paylaşarak duygularını ifade eder ve derse olan bağlılığı yükselir.
- Tebrik Edin: Öğrencinin derse katılımı, ödevlerini yapması, öğretmenle iletişime geçmesi neticesinde durumunun ilerlemesini görmezden gelmemek, öğrencinin motivasyonunu yüksek tutmak amacıyla mutlaka öğrenciyi tebrik etmek gerekecektir. Tebrik edilen öğrenci sonraki derslerde ve ödevlerde katılım sağlayacaktır.
Kolaylaştırın
Uzaktan eğitim yüz yüze eğitimden çok farklı değildir. Ama uzaktan eğitimin alındığı ortam öğrenciye zor ve karmaşık gelebilir. Ödevlere katılım sağlamak, sistem üzerinden soru çözmek, derse katılım, ders takibi karmaşık geldiğinde öğrenci dersin ortamından uzaklaşacaktır. Bu sebeple öğrenciyi derse hazır halde tutmak için öğretmen tüm bu süreçleri kolaylaştırıcı adımlar atmalıdır. Dersin işlenişinin, içeriğe dokunmadan kolaylaştırılması, ödevlerin yapılabilir düzeyde tutulması, kolaylaştırılmış sorular öğrencinin motivasyonunu üst düzeyde tutar.
Öğrenci Odaklı Ödev Verin
Ödevlerin seviyesi yüz yüze eğitimde olduğu gibi uzaktan eğitimde de öğrenci odaklı olmalıdır. Öğrencinin, yüz yüze eğitimde bile zorlandığı ödevler uzaktan eğitimde öğrencilere verilmemelidir. Öğrenci, vakit ayırıp yapmaya çalışacağı ödevi tamamladığında başarma hissini kazanacak ve öğretmeninden de geri dönüt aldığında derse daha fazla önem verecektir. Öğrencinin derse karşı tutumuna direkt etki eden ödev etmenini öğrenci odaklı oluşturmak uzaktan eğitimin önemli noktalarındandır.
Bu ve bunun gibi birçok konuda öğretmenler uzaktan eğitim kalitesinin artırılması için çalışmalar yapabilir. Herkes için farklı bir deneyim olan uzaktan eğitimin başarısı hem öğretmene hem de öğrenci ve veliye bağlıdır. Bu sebeple, hangi nedenle olursa olsun uzaktan eğitimin sürekliliği durumunda öğrencilerin akademik başarılarının yerinde saymaması veya düşmemesi için bu konuya önem gösterilmelidir. Unutmayın ki öğretmenler, öğrenciler kadar bu işin önemli parçalarından birisidir.
